Rodzina pełni najważniejszą rolę w procesie edukacji młodego człowieka, między innymi ze względu na silną więź emocjonalną, która sprawia, że siła oddziaływania jest większa niż gdzie indziej. To od rodziców dziecko w dużej mierze przyjmuje sposób reagowania, zachowania, mówienia, styl życia, nauki, odpoczynku, zabaw i rozrywki.

Pod wpływem działań wychowawczych rodziców dziecko kształtuje określone cechy charakteru, temperamentu, postawy społeczno-moralne. Nie dziwi więc fakt, że rodzice mają znaczący wkład w kształtowaniu nawyków zdrowotnych, które są kluczowe w pierwszych latach życia młodego człowieka.

Niestety, nie działa to w ten sposób, że raz nauczone dziecko jest „zaprogramowane” na całe życie.

Jaką pozycję zajmuje ZDROWIE w rodzinnym systemie wartości?

W każdym momencie swojej dorosłości twoje dziecko, może wiele razy zmieniać podejście do kwestii zdrowotnych (w tym żywieniowych). W końcu, w którymś momencie będzie odpowiadało samo za siebie i samo dokonywało wyborów. Z dobrymi fundamentami w postaci zdrowych nawyków, zdecydowanie łatwiej będzie mu podejmować korzystne decyzje związane ze zdrowiem.

Nawyki zdrowotne, wybory żywieniowe – ogólnie pojęte dbanie o stan zdrowotny – to część systemu wartości, który rodzina przekazuje swoim dzieciom, poprzez różnego rodzaju elementy socjalizacji wpływające na motywację określonych zachowań. Dlatego istotne jest jaką pozycję zajmuje zdrowie w rodzinnym systemie wartości.

Aby uświadomić sobie wartość zdrowia, zastanów się nad różnymi obszarami swojego życia, na przykład:

  • pracą,
  • rozwojem osobistym,
  • relacjami rodzinnymi,
  • relacjami społecznymi,
  • duchowością.

Spróbuj ocenić od 0 do 10 jak ważna jest w tym momencie ta wartość w twoim życiu?

Gdzie w tych wartościach wstawiłabyś ZDROWIE?

Zastanów się, w jaki sposób dobry stan zdrowia, przełoży się na korzyści w kontekście wszystkich twoich wartości.

Przykład:

Dbając o swoje zdrowie, będę miała więcej energii i dobrego humoru, dzięki czemu przyjemniej i efektywniej będę spędzać czas z dziećmi.

Badania wskazują, że największe zależności pomiędzy tym, co przekazują rodzice, a tym co odwzorowują dzieci w zachowaniach prozdrowotnych, dotyczą wsparcia.

Co to oznacza?

Że oprócz mówienia dziecku, jakie zachowania są dobre dla zdrowia, niezbędne jest zaangażowanie i wsparcie różnego typu. Wymienia się:

  • wsparcie emocjonalne,
  • instrumentalne,
  • materialne.

W praktyce oznacza to szereg działań i zachowań rodziny, która chcąc osiągnąć porządane efekty, musi zgodnie ze sobą współpracować. Od rodziny w zakresie kształtowania zdrowia, oczekuje się przede wszystkim:

  1. Stworzenia optymalnych warunków materialnych zapewniających bezpieczeństwo i zaspokojenie potrzeb zdrowotnych wszystkich jej członków.
  2. Właściwej atmosfery sprzyjającej zdrowiu fizycznemu i psychicznemu, zainteresowania, wsparcia, dwustronnych interakcji między wszystkimi członkami rodziny.
  3. Aktywnej systematycznej pracy nad kształtowaniem zachowań i postaw prozdrowotnych, organizacji życia zgodnie z zasadami higieny (układ dnia, godziny snu, podział obowiązków).
  4. Współpracy z instytucjami ochrony zdrowia i edukacji.

Od czego zacząć?

Bardzo możliwe, że w głowie właśnie klaruje ci się plan, jak zrewolucjonizować system zdrowotny w twojej rodzinie. Jeśli tak jest… to gratuluję motywacji!

Osobiście jestem zwolenniczką skupienia się na jakości, nie ilości. Dlatego też proponuję wybranie na początek jednego z poniższych przykładów, jak poprawić domowy system zdrowotny i popracować nad nim razem z dzieckiem tak, aby stał się normą w waszym domu.

Istnieje wiele codziennych sytuacji w życiu rodzinnym, które sprzyjają edukacji żywieniowej. Można do nich zaliczyć:

  • uczestnictwo dzieci w zakupach rodziców,
  • samodzielne dokonywanie zakupów przez dzieci,
  • rozmowa z dzieckiem na temat reklam,
  • przeciwdziałanie „bezmyślnemu jedzeniu”- tzn. w trakcie oglądania np. telewizji, pracy przy komputerze,
  • ograniczenie słodyczy (np. dzięki wyznaczeniu dnia na słodycze lub „umówienie się” na ilość po posiłku),
  • ograniczenie picia słodkich napojów,
  • zwiększenie ilości warzyw i owoców ( np. poprzez dodanie zup, smoothie do tygodniowego menu),
  • spożywanie wspólnych posiłków,
  • wspólne gotowanie,
  • rozmowa o profilaktyce badań.

Popisuję się pod myślą, że:

Sztuka Żywienia to precyzja a zarazem indywidualne i realne działanie. Jednocześnie nikt nie każe w 100% realizować perfekcyjnego, z góry założonego planu i dzięki temu udaje się uniknąć generowania niepotrzebnej presji(…).

Marcin Bończa-Tomaszewski, Esencja Sztuki Żywienia

Autor: Małgorzata Słoniewicz, psychodietetyk

http://www.psychodietetyczka.pl

Źródło: 
1.B. Woynarowska, Edukacja zdrowotna, PWN, Warszawa 2017, s.211-212